De Wet DBA is dit jaar volop in het nieuws. De wet is bedoeld om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Is er sprake van gezag, gebruik van materiaal of niet snel vervangbaar zijn? Dan zijn dat tekenen van een arbeidsrelatie en daar hoort volgens de Wet DBA een contract bij. Als dit niet gebeurt, dreigen er controles en boetes voor zowel de opdrachtgever als de zzp’er. Tenminste, dat was de situatie tot 18 november jl. Wat is er nu veranderd? En wat gaat er gebeuren? Wij zetten de feiten voor u op een rij.
De bedoelingen waren goed: het beschermen van mensen die ten onrechte werken als zzp’er met alle sociaal economische risico’s van dien. Echter, de Wet had een ongewenst bijeffect. Door de onduidelijkheid en de dreigingen met torenhoge boetes besloten organisaties om dan maar helemaal te stoppen met het inhuren van zzp’ers. Een grote groep zzp’ers werd hiervan de dupe. Dit terwijl het tegenwoordig juist aangemoedigd zou moeten worden om ondernemerschap te tonen. De vraag is of dit tij nog te keren valt.
de brief van Wiebes
Minister Wiebes heeft recent in een brief gereageerd op het negatieve bijeffect van de Wet DBA. Hij onderkent de problematische beweging en geeft aan de handhaving van de Wet DBA uit te stellen tot 1 januari 2018. Tot die periode wordt er dus noch gecontroleerd noch gehandhaafd. Wel gaat de Belastingdienst in contact treden met een tiental organisaties die in verband zijn gebracht met schijnzelfstandigheid. “Alleen opdrachtgevers met 'kwaadwillende' bedoelingen’ riskeren een boete vanaf 1 mei 2017”, aldus Wiebes. Wiebes kondigde tevens aan dat er een grondige evaluatie plaatsvindt van de Wet DBA.
De Staatssecretaris gaat samen met de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), de Minister van V & J en de sociale partners onderzoeken hoe aan de criteria ‘gezag’, ‘vrije vervanging’, ‘dienstbetrekking’ en ‘ondernemerschap’ een betere invulling kan worden gegeven. Een invulling die beter aansluit bij het huidige maatschappelijke beeld van een arbeidsverhouding. Streven van het kabinet is om dit nog voor een volgend regeerakkoord met resultaten te komen. Gezien de maatschappelijke, politieke en sociale discussie over zzp en deze criteria, is het echter eerder de verwachting dat hierover juist bij een nieuw Regeerakkoord afspraken worden gemaakt.
versoepeling van het wettelijke ketensysteem voor sectoren
De Staatssecretaris zegt in zijn brief dat een aantal sectoren niet om financiële redenen, maar vanwege de noodzakelijke flexibiliteit kiest voor zzp. Bijvoorbeeld de omroep-, media- en de kunst- en cultuursector. Het Kabinet wil deze sectoren tegemoet komen als de sociale partners in die sector daarom vragen.
Ook komt er een ‘bijsluiter’ bij de algemene modelovereenkomsten om duidelijk te maken in welke gevallen ze kunnen worden toegepast. Daarnaast onderzoekt de Staatssecretaris welke elementen kunnen worden opgenomen in een beleidsbesluit zodat duidelijk is hoe de Belastingdienst omgaat met modelovereenkomsten.
de commissie Boot
Tegelijkertijd met de Voortgangsrapportage heeft Staatssecretaris Wiebes ook het rapport van de Commissie Boot aan de Kamer toegestuurd. De commissie benoemt in haar rapport met name de verschillen tussen de fiscale beoordeling op grond van de Wet DBA en het arbeidsrecht. Zij constateert dat de ‘binaire’ beoordeling door de Belastingdienst van uitsluitend een modelovereenkomst moeilijk is te verenigen met de in het arbeidsrecht gehanteerde toetsing op alle feiten en omstandigheden (‘holistische benadering’).
de Commissie Boot doet ter verbetering van de Wet DBA een aantal voorstellen
- er moet een korte lijst van indicatoren komen die richting wél-dienstbetrekking of geen-dienstbetrekking wijzen. Als indicatoren worden genoemd de hoogte van het tarief (50 % meer dan het CAO-loon), de duur van de opdracht (minder dan 6 maanden) en ondernemerschap (aard werkzaamheden, tijdelijke vervanging, zelfde als werknemers (core), algemene opdrachtomschrijving, ondernemersrisico, debiteurenrisico)
- als de indicatoren wijzen op geen-dienstbetrekking, kan gewerkt worden met een modelovereenkomst en zou alleen in geval van fraude of evident niet conform de modelovereenkomst werken nog naheffing of boetes mogen volgen
- indien minder dan gemiddeld 5 uur per week en nooit meer dan 12 uur per week wordt gewerkt, dan kunnen zzp'er en opdrachtgever overeenkomen dat er geen loonheffingen verschuldigd zijn.
Genoeg huiswerk dus voor de wetgevers en de sociale partners de komende periode. Opdrachtgevers en zzp’ers doen er de komende periode goed aan om vast te gaan werken volgens de Wet DBA. Het goede nieuws is dat dit nu in rust kan zónder het zwaard van Damocles boven het hoofd te voelen hangen. Ga echter niet achterover leunen, want 1 januari 2018 klinkt verder weg dan het is. En van uitstel lijkt vooralsnog geen afstel te komen.
zzp dienstverlening van Randstad
Onze zzp dienstverlening is erop gericht om schijnzelfstandigheid uit te sluiten, zodat u en zzp’ers zorgeloos kunnen samenwerken. Onze juristen volgen de laatste ontwikkelingen en voeren de nodige wijzigingen door in onze toetsingscriteria. Dit leggen we eerst voor aan de inspecteur van de Belastingdienst. Zo zijn alle partijen verzekerd van een juiste interpretatie en implementatie van de Wet DBA en lopen zij geen risico. Bent u op de hoogte van alle ontwikkelingen?
