op deze pagina
wat zijn zelfstandigen zonder personeel (zzp'ers)?
Zelfstandigen zonder personeel - zzp’ers - verlenen zelfstandig diensten aan verschillende opdrachtgevers en werken in alle sectoren. Ze vallen niet onder een arbeidsovereenkomst, maar opereren als zelfstandig ondernemer. Dit betekent dat zij verantwoordelijk zijn voor hun eigen administratie, belastingen en verzekeringen.
Vaak worden de termen zzp’er en freelancer door elkaar gebruikt. Beide begrippen betekenen dat iemand vanuit een onderneming zonder personeel diensten verleent of werk verricht voor een opdrachtgever en dus niet op basis van een arbeidsovereenkomst.
fiscale positie van de zzp'er
De Belastingdienst bepaalt of een zzp'er als ondernemer wordt gezien voor de inkomstenbelasting. Dit oordeel hangt af van verschillende factoren, zoals de mate van zelfstandigheid, ondernemersrisico en het aantal opdrachtgevers. Zzp'ers die als ondernemer worden aangemerkt, hebben recht op bepaalde fiscale voordelen, zoals de ondernemersaftrek, de mkb-winstvrijstelling en verschillende startersregelingen. Dat mag bij bepaalde regelingen alleen als de zzp’er ook voldoet aan het urencriterium. Volgens dit criterium moet de ondernemer per jaar minimaal 1.225 uur aan zijn bedrijf hebben gewerkt. Dit moet ook uit de administratie blijken.
Zzp'ers kunnen met de OndernemersCheck van de Belastingdienst controleren of ze voldoen aan de voorwaarden voor ondernemerschap.
voordelen van het werken met zzp'ers
Voor opdrachtgevers zijn er verschillende voordelen van het werken met zzp’ers:
-
flexibiliteit: je kunt zzp’ers op korte termijn inhuren voor specifieke projecten, wat handig is bij tijdelijke pieken in werkdruk of specialistische klussen
-
kostenbesparing: je hebt geen doorlopende loonkosten, zoals bij vaste medewerkers. Zzp’ers zorgen bovendien zelf voor hun verzekeringen en pensioen
-
specialisatie: zzp’ers brengen vaak specifieke expertise mee die direct inzetbaar is, zonder extra scholing
-
schaalbaarheid: je kunt snel opschalen of afschalen zonder langdurige arbeidscontracten
-
ondernemersmentaliteit: veel zzp’ers hebben een proactieve en resultaatgerichte werkhouding, omdat zij afhankelijk zijn van klanttevredenheid.
aandachtspunten bij het werken met zzp'ers
Belangrijk bij het werken met zzp’ers is de arbeidsrelatie. Een arbeidsrelatie is een relatie waarbij iemand werk verricht voor een ander. Er zijn verschillende soorten arbeidsrelaties. Iemand kan bijvoorbeeld werken als vrijwilliger of in dienstverband op basis van een arbeidsovereenkomst, maar dus ook als zelfstandig ondernemer voor een opdrachtgever.
Als je werkt met een zzp’er moet het duidelijk zijn dat jullie arbeidsrelatie niet gebaseerd is op een arbeidsovereenkomst, met de bijbehorende afspraken en wettelijke verplichtingen, maar op het zelfstandig ondernemerschap van de zzp’er. Dit onderscheid is cruciaal om schijnzelfstandigheid te voorkomen.
Daarnaast is het belangrijk als werkgever of opdrachtgever om rekening te houden met de volgende aandachtspunten bij het werken met zzp’ers:
-
contractafspraken: leg de samenwerking goed vast in een schriftelijke overeenkomst waarin duidelijk is omschreven hoe de zelfstandigheid van de zzp’er is gewaarborgd
-
kosten: het tarief van een zzp’er kan hoger lijken dan een uurloon, maar er zijn geen extra werkgeverslasten zoals pensioenbijdragen of sociale premies
-
continuïteit: zzp’ers zijn niet verplicht om exclusief voor één opdrachtgever te werken, wat hun beschikbaarheid kan beïnvloeden.
-
risico’s bij langdurige samenwerking: bij langdurige en exclusieve inzet van een zzp’er kan de Belastingdienst de relatie als dienstverband beschouwen en beoordelen dat er sprake is van schijnzelfstandigheid.
tips
> Om te bepalen welke contractvorm past bij een opdracht, kijk je altijd naar hoe er in de praktijk gewerkt wordt. Met de keuzehulp Hetjuistecontract.nl krijg je een eerste inschatting van de beste contractvorm.
> Heb je een zzp’er op het oog, maar twijfel je of er sprake is van loondienst? Gebruik dan de Webmodule Beoordeling Arbeidsrelatie voor een uitgebreidere analyse.
> Meer weten over hoe de Belastingdienst dit beoordeelt? Lees de Toelichting Beoordeling Arbeidsrelaties.
nieuwe wet- en regelgeving in 2026
De regels voor het werken met zzp'ers veranderen. In 2026 wordt er weer gecontroleerd op schijnzelfstandigheid. Ook staan er veranderingen op de rol, zoals een nieuwe wet (de wet Vbar) die de regelgeving rond arbeidscontracten moet verbeteren.
Meer informatie over de toekomstplannen en de wet- en regelgeving voor zzp’ers staat op Rijksoverheid.nl.
verplichte aov zzp'ers (baz)
Het kabinet wil dat alle zelfstandigen zich verplicht verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid. Dit staat in het wetsvoorstel Basisverzekering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen (Baz). De premie bedraagt 5,4% van de winst, met een maximum van circa € 171 per maand (prijspeil 2025). Wie minder winst maakt, betaalt minder.
De wachttijd is twee jaar; dat sluit aan bij de loondoorbetalingsplicht voor werknemers. Zelfstandigen mogen kiezen voor een private verzekering die minimaal dezelfde dekking biedt.
Meer informatie over het wetsvoorstel vind je op Rijksoverheid.nl.
