de wet dba: hoe zit ‘t ook alweer?

De Wet DBA is in 2016 ingevoerd om onder meer schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Zowel opdrachtgevers als zzp’ers zijn sindsdien verantwoordelijk voor de fiscale gevolgen van de arbeidsrelatie die zij met elkaar aangaan. Dat betekent dat jij samen met de opdrachtnemer moet bepalen of er bij een opdracht sprake is van loondienst. Als de zzp'er feitelijk bij je in dienst is, dan moet je namelijk loonheffingen inhouden.

Het criterium gezag speelt een belangrijke rol bij de vaststelling of iemand een dienstverband heeft. Zo zal de zzp'er niet snel in loondienst werken als je geen enkel gezag over hem hebt. Je geeft alleen aanwijzingen over de opdracht (de zzp’er moet wel weten wat hij moet gaan doen), maar de zzp'er bepaalt zelf hoe hij de opdracht uitvoert. Daarbij moet het niet uitmaken of hij zelf het werk uitvoert, of dat door iemand anders laat doen; de zzp’er moet zich kunnen laten vervangen. 
In een bijlage bij het Handboek Loonheffingen wordt uitvoerig ingegaan op de elementen die volgens de Belastingdienst in samenhang met elkaar relevant kunnen zijn voor de beoordeling van de gezagsverhouding. Hierin zijn een aantal contra-indicaties opgenomen voor zelfstandigheid, zoals:

• of sprake is van leiding en toezicht
• de invloed van de opdrachtgever op werktijden, locatie, materialen, hulpmiddelen en gereedschappen
• manier waarop de werkende naar buiten treedt
• overige relevante aspecten, zoals aansprakelijkheid, concurrentiebeding en wijze van beloning.

De uiteindelijke beoordeling gebeurt op basis van de feiten en omstandigheden waarin de zzp’er het werk doet. Weet je zeker dat de zzp'er niet in loondienst voor jou werkt? Dan is de zzp'er niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen (WW, ZW en WIA) en je hoeft geen loonheffingen in te houden en af te dragen. 

tip

Op Belastingdienst.nl lees je meer over wel of geen loondienst en over fictieve dienstbetrekkingen. 

Als er onduidelijkheid is over de relatie tussen de opdrachtgever en de zzp'er, kunnen zij samenwerken volgens een modelovereenkomst. Deze modelovereenkomsten bieden op voorhand zekerheid over de gevolgen voor loonheffing. Punt is dat achteraf getoetst kan worden of hetgeen van tevoren is opgeschreven in de modelovereenkomst, in de praktijk ook zo wordt uitgevoerd. Werken opdrachtgever en zzp'er ook in de praktijk samen en conform zo'n modelovereenkomst, dan is de zzp'er niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen (WW, ZW en WIA) en hoef je geen loonheffingen in te houden en af te dragen.
Op de website van de Belastingdienst kun je kiezen uit verschillende modelovereenkomsten. Je kan een modelovereenkomst onder voorwaarden ook aanpassen, zodat deze beter aansluit op de situatie.

Overigens is het gebruik van een modelovereenkomst niet verplicht. De opdrachtgever moet dan zelf bepalen of hij wel of geen loonheffingen moet inhouden en afdragen. 

Gebruik je een modelovereenkomst? Zet dan het nummer ervan in de overeenkomst. Ook verwijs je ernaar in de communicatie met de zzp’er. Ga voor meer info hierover naar de website van de Belastingdienst.nl.

Omdat de Wet DBA niet goed werkt, is de handhaving van de Wet DBA opgeschort, met uitzondering van kwaadwillenden.