Bij werving en selectie van nieuw personeel moet je, als werkgever, alle kandidaten gelijk behandelen. Discriminatie is verboden - dat staat onder andere in de Grondwet. Bij een werving- en selectieprocedure moet je rekening houden met de Algemene wet gelijke behandeling (AWGB). Naast wettelijke regels zijn er ook gedragsregels: de sollicitatiecode. Deze code helpt je bij een zorgvuldig sollicitatieproces.

Op deze pagina

discriminatiegronden

In Nederland worden mensen tegen discriminatie beschermd door verschillende wetten. Hierin worden de volgende discriminatiegronden uitdrukkelijk benoemd: leeftijd, seksuele gerichtheid, godsdienst, levensovertuiging, ras, geslacht, nationaliteit, handicap of chronische ziekte, politieke overtuiging, burgerlijke staat, soort contract (vast of tijdelijk) en arbeidsduur (fulltime of parttime).

Deze wetgeving verplicht jou, als werkgever, om alle sollicitanten/kandidaten op dezelfde manier te behandelen in elke fase van je recruitmentproces. 

Als iemand zich gediscrimineerd voelt, kan hij dit melden bij het College voor de Rechten van de Mens.

verplicht antidiscriminatiebeleid

In de Arbowet en de WAADI wordt een nieuwe verplichting voor werkgevers (en intermediairs) opgenomen. Deze verplichting houdt in dat de werkgever bij een vacature moet beschikken over een werkwijze die gericht is op het voorkomen van arbeidsmarktdiscriminatie. Grote bedrijven moeten dit schriftelijk doen, kleine bedrijven lichten hun werkwijze in eerste instantie mondeling toe. Zij kunnen in tweede instantie de verplichting krijgen hun beleid op schrift te stellen. De norm voor gelijke kansen geldt voor alle organisaties. Voor uitzendbureaus komt hier nog een meldplicht voor discriminerende verzoeken van werkgevers bij. De Eerste Kamer moet het wetsvoorstel Wet toezicht gelijke kansen bij werving en selectie nog goedkeuren.  

gelijke behandeling bij werving

In de vacaturetekst mag je alleen eisen stellen die relevant zijn voor de functie. Een leeftijdsgrens mag bijvoorbeeld alleen als hiervoor een goede reden is. Bijvoorbeeld een minimum leeftijdseis van 18 jaar omdat het werk vanwege de Arbowet alleen door volwassenen mag worden gedaan.

Volgens de Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen (WGBMV) mag je geen onderscheid naar geslacht of gender maken bij de werving van personeel. De vacaturetekst stel je daarom genderneutraal op. Dat kun je doen door geen woorden als 'hij' of 'zij' in je tekst te gebruiken, maar te kiezen voor genderneutrale woorden zoals 'je', 'jou' of 'u'. 

gelijke behandeling bij selectie

  • Door kandidaten te beoordelen op basis van vooraf opgestelde functie-eisen voorkom je dat de eisen tijdens het selectieproces veranderen en kandidaten daardoor mogelijk ongelijk worden behandeld.

  • Bij het sollicitatiegesprek mag je alleen vragen stellen die relevant zijn voor de functie. Zo mag je bijvoorbeeld niet vragen naar iemands kinderwens, gezinsomstandigheden, gezondheid of naar het ziekteverzuim bij een vorige werkgever.

  • Is de keuze eenmaal gemaakt, dan mag je de kandidaat niet alsnog afwijzen op een van de discriminatiegronden. Ook niet als er nieuwe informatie is over bijvoorbeeld een zwangerschap of een chronische ziekte van de kandidaat.

werving- en selectiebeleid

Om in je bedrijf geen misverstanden te laten bestaan over wat gelijke behandeling bij het aannemen van nieuwe medewerkers precies betekent, is het verstandig om je werving- en selectiebeleid schriftelijk vast te leggen. Bij grotere organisaties (met een ondernemingsraad) moet de OR instemmen met dit beleid. 

voorkeursbeleid

Om de achterstand van bepaalde groepen werkzoekenden op de arbeidsmarkt te verminderen, mogen werkgevers in sommige situaties voorrang geven aan specifieke kandidaten. Dat noemen we voorkeursbeleid. 

Deze uitzondering geldt uitsluitend voor: 

  • vrouwen

  • (bepaalde) etnische groepen

  • gehandicapten en chronisch zieken. 

Er gelden strikte eisen voor het voorkeursbeleid. Voor andere dan de genoemde groepen mag er geen voorkeursbeleid worden toegepast als de betreffende groep is ondervertegenwoordigd in de organisatie. 

Op Mensenrechten.nl staat duidelijk uitgelegd aan welke eisen voorkeursbeleid moet voldoen. Ook vind je er een factsheet met tips om binnen de wettelijke grenzen meer vrouwelijk personeel aan te trekken en door te laten stromen. 

Via Verderkijkers.nl lees je meer over het voorkomen van discriminatie en het stimuleren van inclusie op de werkvloer.

Het College voor de Rechten van de Mens heeft een training ontwikkeld, die werkgevers kan helpen om te selecteren zonder vooroordelen