weten hoe het komt, is de eerste stap naar verbetering

Ruim de helft van de werkgevers (53%) ziet dat de mentale gezondheid van hun medewerkers slechter is dan een jaar geleden, blijkt uit een onderzoek van werkgeversvereniging AWVN. Ook schatten ze in dat bijna een kwart (24%) van het totale ziekteverzuim in hun organisatie komt door mentale klachten, zoals stress, burn-out en vermoeidheid. Als meer mensen uitvallen vanwege mentale klachten, dan geeft dit vaak meer werkdruk voor het resterende personeel, wat weer tot meer uitval kan leiden. Uit recent onderzoek van het CBS blijkt dat verzuim door mentale klachten veel langer duurt dan andere vormen van verzuim. 

Weten hoe het komt dat  je medewerkers psychische klachten hebben, is de eerste stap naar een verbetering. In het onderzoek van de AWVN noemen werkgevers als belangrijkste oorzaken van een verslechterende mentale gezondheid van hun personeel:

De gevolgen van mentale klachten van medewerkers worden vaak op het werk zichtbaar, maar ze ontstaan meestal door een samenloop van omstandigheden. Die kunnen zich zowel op het werk als in de privésfeer van de medewerker voordoen. Zo zien werkgevers dat:

  • het verlenen van mantelzorg in combinatie met hun werk voor medewerkers een flinke belasting betekent

  • de nasleep van de covidpandemie nog steeds effect heeft: het gevoel van onzekerheid en de verminderde verbinding met teams en collega’s hebben veel gedaan met mensen

  • de oorlog in Europa, de economische onzekerheid en de klimaatcrisis hun weerslag hebben op de mentale gezondheid van mensen.

een brede aanpak is goed, maar zorg ook voor maatwerk

De meeste werkgevers zetten een combinatie van maatregelen in om de mentale gezondheid van hun medewerkers te verbeteren. De arbodeskundige en bedrijfsarts geven adviezen over preventie, de risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E) levert inzichten op die kunnen leiden tot vermindering van de werkdruk en goede afspraken over hybride werken geven medewerkers meer ‘regelruimte’. 

Een breed pakket van maatregelen is goed omdat de oorzaken van mentale klachten vaak ontstaan door een combinatie van verschillende omstandigheden. Maar maatwerk is minstens zo belangrijk. Waar iemand mee geholpen is, kan per medewerker verschillen. Het gaat om inspelen op de persoonlijke situatie van de medewerker en wat je daarin als werkgever kan betekenen. Ga daarom het gesprek aan zodat je op de hoogte blijft van de behoeften en wensen van je individuele medewerkers.

doorbreek het taboe

Preventie van mentale klachten moet de focus zijn van je arbobeleid. Daarvoor is het belangrijk dat het binnen je organisatie normaal is om aandacht te besteden aan mentale gezondheid. Uit Europees onderzoek blijkt dat een groot deel (30%) van de Europese werknemers op het werk liever niet over geestelijke gezondheidsklachten of -problemen praat. Twee derde (65%) denkt dat hun werkgever niet of nauwelijks geïnteresseerd is in hun geestelijke gezondheid. Dat taboe moet doorbroken worden en daar kun je als werkgever iets aan doen. 
Zo kun je bijvoorbeeld trainingen faciliteren die je medewerkers bewust maken van hun eigen stressniveau en hen aanmoedigen om hulp te vragen als dat nodig is. Om dit te ondersteunen kun je opleidingsbudgetten beschikbaar maken. Ook is het belangrijk om je leidinggevenden te trainen op het herkennen van signalen en het creëren van een werksfeer waarin mentale klachten bespreekbaar zijn. Daarin passen goede gesprekken met medewerkers, het kennen van hun persoonlijke situatie en begrijpen waarom de een het wel aankan en de ander niet.