De overheid wil dat mensen met een arbeidsbeperking vaker een baan bij een ‘gewone’ werkgever krijgen. Daarom zijn er wetten en regelingen die dat mogelijk en makkelijker moeten maken, zoals de Participatiewet, de Banenafspraak en (financiële) steun voor werkgevers.
Op deze pagina
- wat is een arbeidsbeperking?
- redenen om arbeidsbeperkten in dienst te nemen
- banenafspraak
- doelgroepregister
- participatiewet
wat is een arbeidsbeperking?
Met een arbeidsbeperking (of: arbeidshandicap) wordt bedoeld dat iemand door ziekte of een gebrek belemmerd wordt bij het vinden en uitvoeren van werk. Een arbeidsbeperking kan een zintuiglijk of lichamelijk probleem zijn - bijvoorbeeld slechthorendheid of in een rolstoel zitten - maar ook een psychische of verstandelijke handicap.
Dat iemand een arbeidsbeperking heeft, betekent niet dat deze persoon niet of maar gedeeltelijk kan werken. Soms is alleen een aangepaste werkplek of extra voorziening nodig. Denk aan een parttime functie voor iemand die regelmatig moet dialyseren of een aangepaste werkruimte voor iemand met een lichamelijke beperking. Met de juiste begeleiding en voorzieningen zijn er vaak volop mogelijkheden.
redenen om arbeidsbeperkten in dienst te nemen
Werkgevers die medewerkers met een arbeidsbeperking in dienst hebben, zijn vaak positief. Dit zijn veelgenoemde voordelen:
-
medewerkers met een beperking zijn vaak extra gemotiveerd
-
ze hebben een positieve invloed op de werksfeer
-
het past binnen maatschappelijk verantwoord ondernemen
-
je voldoet aan je verplichtingen vanuit de Banenafspraak.
Daarnaast zijn er regelingen die je financieel ondersteunen bij het aannemen én behouden van medewerkers met een arbeidsbeperking.
banenafspraak
De overheid wil dat zoveel mogelijk mensen met een arbeidsbeperking aan het werk gaan bij reguliere werkgevers. Het kabinet en werkgevers hebben daarom afgesproken om extra banen te creëren. Dit wordt geregeld in de Wet banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten (Wet bqa).
In de banenafspraak staat dat werkgevers een bepaald percentage banen beschikbaar moeten stellen voor mensen met een beperking. Wordt dat aantal niet gehaald, dan kan de overheid een quotumheffing (boete) opleggen.
Werkgevers gaven aan dat de oorspronkelijke wet ingewikkeld was. Daarom is de wet per 22 april 2025 aangepast via het wetsvoorstel ‘vereenvoudiging banenafspraak en quotumregeling’.
wat is er veranderd?
-
De regels zijn eenvoudiger gemaakt.
-
De administratieve lasten voor werkgevers zijn verminderd.
-
De doelgroepverklaring is vervallen.
-
Het lkv (loonkostenvoordeel) doelgroep banenafspraak is structureel gemaakt.
-
Samenwerkende werkgevers mogen gezamenlijk banen realiseren.
-
Er is een vereenvoudiging van de bonus- en quotumregeling.
Deze wijzigingen moeten het aantrekkelijker en haalbaarder maken om medewerkers met een arbeidsbeperking in dienst te nemen.
Meer informatie over de actuele wetgeving vind je op Rijksoverheid.nl.
doelgroepregister
Alle mensen die onder de banenafspraak vallen, staan in het doelgroepregister van UWV. Met dit register controleert het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid of werkgevers voldoen aan de banenafspraak. Op de website van UWV lees je meer over het doelgroepregister en hoe je kunt checken of een sollicitant tot de doelgroep behoort.
participatiewet
De Participatiewet is bedoeld voor mensen die ondersteuning nodig hebben om te kunnen werken zoals mensen met een chronische ziekte of een handicap. Ook mensen met een bijstandsuitkering vallen in de doelgroep van deze wet.
De kern van de Participatiewet:
-
gemeenten helpen mensen die (met steun) kunnen werken, maar dat zelfstandig niet redden
-
de Wajong is er alleen voor mensen die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn
-
wie geen recht (meer) heeft op andere uitkeringen, kan een bijstandsuitkering aanvragen.
Als werkgever kun je een actieve rol spelen door te kijken naar de mogelijkheden om mensen uit deze doelgroep werk te bieden in je organisatie. Daarvoor bestaan verschillende regelingen en loonkostenvoordelen.
participatiewet in balans
De Participatiewet wordt aangepast. Het nieuwe pakket maatregelen heet de Participatiewet in balans en moet ervoor zorgen dat mensen met een bijstandsuitkering sneller aan het werk gaan of op een andere manier meedoen. Vertrouwen, maatwerk en financiële zekerheid staan centraal.
Belangrijkste veranderingen:
-
mensen mogen tot € 1.200 aan giften ontvangen zonder dit te melden; daarnaast mogen zij naast hun uitkering tot 15% aan bijverdiensten zelf houden (minimaal een jaar)
-
gemeenten kunnen een ‘bufferbudget’ toekennen aan mensen met wisselende inkomsten uit werk
-
vrijwilligerswerk of mantelzorg doen heeft geen gevolgen voor de uitkering
-
gemeenten kunnen bijstand met terugwerkende kracht verstrekken (tot drie maanden terug)
-
de regels rondom giften - zoals boodschappen - worden versoepeld
-
de taaleis blijft: wie een bijstandsuitkering ontvangt, moet zich inspannen om de Nederlandse taal te leren; gemeenten krijgen hiervoor vanaf 2027 extra middelen
-
gemeenten krijgen meer ruimte om passende maatregelen te treffen bij overtreding van regels.
De wet treedt gefaseerd in werking: 2026 geldt als overgangsjaar. Gemeenten krijgen de ruimte om stapsgewijs te starten met de nieuwe regels. Vanaf 2027 volgen structureel extra middelen voor onder andere taalonderwijs.
De Participatiewet in balans is de eerste stap in een bredere herziening van de wet. In de komende jaren wordt verder gewerkt aan een systeem waarin werk en meedoen nog meer centraal staan.
Kijk voor de actuele stand van zaken op Rijksoverheid.nl.
