assertiever worden tips, oefeningen en voorbeelden.

wat is assertiviteit?

Assertiviteit betekent dat je duidelijk en met zelfvertrouwen voor jezelf opkomt. Je geeft aan wat je denkt, voelt en nodig hebt op een open, eerlijke én respectvolle manier. Dat doe je zowel verbaal als non-verbaal. Je durft je mening te geven, je grenzen aan te geven en verantwoordelijkheid te nemen voor jouw rol, zonder de ander daarbij uit het oog te verliezen.

Op de werkvloer ben je als assertieve collega proactief, constructief en weet je goed wat je wilt. Je durft initiatief te nemen, stelt je kwetsbaar op als je iets niet zeker weet en gaat moeilijke gesprekken niet uit de weg. Zo blijf je dicht bij jezelf én werk je beter samen met anderen.

Benieuwd of assertiviteit één van jouw sterke kanten is? Met een gratis persoonlijkheidstest ontdek je het binnen een paar minuten.

zo ontwikkel je je assertiviteit

stap 1. weet wat jij belangrijk vindt

De eerste stap in persoonlijke ontwikkeling is meestal bewustwording. Ga bij jezelf na: wat is mijn kracht en wat vind ik belangrijk? Zo krijg je een beter beeld van je eigen grenzen en waar je energie uit haalt. 

> Een goede eerste stap: volg de gratis training Assertiviteit voor Beginners in Mijn Ontwikkeling. Met een Randstad-account heb je direct toegang. Nog geen account? Maak er hier snel één aan.

stap 2. durf vaker nee te zeggen

Niet elke afspraak of taak past bij jouw werkdag. Geef dat eerlijk aan. Zeg je nee tegen dingen die niet bij je passen? Dan houd je ruimte over voor wat wél belangrijk is. En je collega’s? Die waarderen je eerlijkheid vaak meer dan je denkt.

stap 3. gebruik de ik-vorm

De manier waarop je iets zegt, maakt het verschil. Praat vanuit jezelf, zeker als je een grens aangeeft. In plaats van ‘je luistert niet’, zeg je: ‘ik merk dat ik me niet gehoord voel’. Zo blijft het gesprek open en respectvol.

stap 4. oefen met feedback geven én ontvangen

Feedback is hét moment om assertiviteit te oefenen. Geef duidelijk aan wat je vindt, in de ik-vorm. Luister ook goed naar de feedback die je zelf krijgt, zonder meteen in de verdediging te schieten. Zo groeien jullie allebei in jullie samenwerking.

stap 5. blijf oefenen (met iemand die je vertrouwt)

Assertiever worden kost oefening en tijd. Begin klein en oefen met iemand bij wie je je veilig voelt, zoals een collega, vriend of familielid.

Ken je iemand op je werk die al assertief is? Vraag hoe diegene dat aanpakt. Je leert er veel van en merkt: assertief hoeft niet ingewikkeld te zijn.

En als jij het eenmaal onder de knie hebt? Help dan ook een ander op weg. Door je collega’s te coachen, laat je niet alleen jouw groei zien, maar help je ook de ander vooruit. En dat is pas écht sterk teamwork.

assertiviteit tijdens sollicitatie

Ben je druk aan het solliciteren en komt ‘assertiviteit’ voor in de vacature? Dan wil je natuurlijk laten zien dat je die eigenschap bezit. Zo pak je dat aan, in je motivatiebrief en tijdens het gesprek.

1. Laat zien dat je durft te onderhandelen

Heb je weleens een projectvoorstel verdedigd of iets moeten afdwingen? Dan heb je waarschijnlijk stevig in je schoenen gestaan. Vertel daarover! Geef een concreet voorbeeld van een moment waarop jij je punt maakte en resultaat boekte.

2. Vertel hoe je doelen behaalt in projecten

Of je nu leidinggeeft of samenwerkt met klanten: assertiviteit helpt je om doelen te bereiken. Laat zien hoe jij samen met je team een project tot een succes maakte. Juist omdat jij grenzen stelde of initiatief nam.

3. Gebruik ook voorbeelden uit je privéleven

Assertief zijn betekent ook: voor jezelf opkomen in persoonlijke situaties. Vertel bijvoorbeeld hoe je duidelijk je grenzen aangeeft in vriendschappen. Zo laat je zien dat je eerlijk en open bent, ook op het werk.

4. Zet het op je cv en in je brief

Heb je commissiewerk gedaan, presentaties gegeven of vrijwilligerswerk gedaan waarbij je voor een groep stond? Grote kans dat daaruit blijkt dat je assertief bent. Noem dat op je cv en licht het toe in je motivatiebrief.

voorbeelden situaties

Assertief zijn betekent dat je duidelijk en eerlijk communiceert over wat jij wilt, voelt of nodig hebt, zónder de ander hierbij uit het oog te verliezen. Je komt voor jezelf op, stelt grenzen en benoemt wensen op een respectvolle manier. Ben je niet assertief, dan ben je vaak te passief: je houdt je in, zegt niets of stemt ergens mee in terwijl je dat eigenlijk niet wilt. In de voorbeelden hieronder zie je hoe je met een assertieve houding effectiever en prettiger kunt communiceren dan met een passieve houding.

Je leidinggevende vraagt of je ’s avonds naar een klantmeeting wilt gaan, maar je hebt al een etentje gepland met je partner.

• Assertief: je legt vriendelijk uit dat je al een persoonlijke afspraak hebt en die graag wilt nakomen.

• Passief: je zegt toe, ook al levert het spanning op met je partner.

Je wilt meer salaris.

• Assertief: je maakt je wens bespreekbaar, onderbouwt waarom je denkt dat je een verhoging verdient en vraagt om een gesprek.

• Passief: je wacht af, zegt er niets over en hoopt dat je leidinggevende er zelf mee komt.

Je krijgt een project toegewezen, maar je bent het niet eens met de voorgestelde aanpak.

• Assertief: je geeft aan dat je een andere aanpak ziet en stelt een concreet alternatief voor.

• Passief: je houdt je stil en volgt het plan, ook al heb je twijfels.

Je agenda zit vol, maar je wordt gevraagd om bij een lange vergadering aan te sluiten.

• Assertief: je geeft aan dat je tijd beperkt is en stelt voor alleen aan te sluiten bij het deel waar jouw inbreng nodig is.

• Passief: je zegt ja en zit de hele vergadering uit, ook al weet je dat je die tijd hard nodig hebt voor andere taken.