De Sociale Dienst Drechtsteden speelt een cruciale rol in het bieden van ondersteuning en kansen aan inwoners van de regio. Het is de missie van de Sociale Dienst Drechtsteden om voor iedereen in de Drechtsteden een zelfstandig en volwaardig bestaan te realiseren. Onder andere door het verstrekken van sociale voorzieningen, werkgelegenheidskansen en maatschappelijke ondersteuning.

David van Maanen is algemeen directeur bij de Sociale Dienst Drechtsteden. We spraken met hem over de huidige arbeidsmarkt ‘mismatch’, de benadering van werkgevers, definities van werk en de rol van private partners in het bieden van oplossingen.

hoe denk jij dat de mismatch op de huidige arbeidsmarkt is ontstaan?

David: ‘De effectiviteit van sociale diensten werd voorheen vaak bepaald door de nieuwe instroom. Mensen die nog niet lang in de bijstand zitten hebben vaak de grootste kans om werk te vinden. Er is echter ook een groep langdurige bijstandsontvangers. Als je kijkt naar de situatie nu, dan hebben we een overspannen arbeidsmarkt waar een enorm tekort is aan mensen en competenties. Toch lukt het niet om die groep van langdurige bijstandsontvangers gemakkelijk aan het werk te krijgen. Is dat dan een mismatch met de arbeidsmarkt óf dat hebben deze mensen een heel ander type ondersteuning nodig?

Als je kijkt vanuit het perspectief van werkgevers, dan zie je dat werving vaak nog klassiek is ingericht. Wanneer je zo traditioneel blijft werven, dan krijg je misschien niet de mensen die je wilt op deze schaarse markt. Stel je zegt als werkgever tegen de mensen die nu in de bijstand zitten: ‘Het maakt niet zoveel uit wát je voorheen gedaan hebt, maar als jij je nú wilt inzetten, dan ga ik op zoek naar een geschikte plek’; dan doe je iets fundamenteel nieuws. Het gaat dus veel meer om het geven van kansen aan mensen en het centraal stellen van hun ontwikkeling. Als je die slag weet te maken als werkgever, dan kun je het verschil maken bij het aanpakken van wat we een mismatch noemen.’

kun je ons wat vertellen over de huidige programma's van sociale dienst drechtsteden?

David: ‘Wij geloven in positieve, stress-sensitieve dienstverlening. Dit willen we dan ook bij alle inwoners die naar ons toe komen voor een hulpvraag toepassen. De kern is dat je de nadruk legt op wat er allemaal kan, in plaats van dat je iemand van alles oplegt. We zetten echt de mens centraal en dat is een positieve, constructieve manier van benaderen. Hierdoor zet je veel meer het eigen denkproces aan en dat werkt sterk motiverend.

Richting werkgevers benadrukken we al langere tijd de noodzaak van investeren in duurzame oplossingen. Zeker de mensen die nu al in de bijstand zitten, die moet je echt op weg helpen door éérst in ze te investeren. Dit faciliteren we met ons regionaal mobiliteits team Kickstart. Dat is echt een onderdeel van de Sociale Dienst Drechtsteden. Alle mogelijkheden die we vanuit de arbeidsmarktregio bieden om mensen te ondersteunen bij hun zoektocht, zijn daarin verzameld. Het is heel leuk om vanuit die integrale invalshoek mensen te benaderen. Hoe mooi is het om te onderzoeken wat je zou kunnen betekenen in deze arbeidsmarkt? Of er nog ergens kansen liggen voor je? Dat helpt enorm. 

Onze ambitie is om samen met uitvoeringspartners als UWV en het ROC steeds meer een dienstverleningscentrum te worden. Een centrum dat zich richt op het matchen van vraag en aanbod. Ongeacht de situatie waar iemand zich in bevindt. Dat betekent continu goed in kaart brengen waar er sprake is van groei, een tekort of waar op termijn een personeelsvraagstuk ontstaat. Kortom, een goede arbeidsmarktanalyse uitvoeren en samen met werkgevers tot een concept komen dat feitelijk los staat van ‘het hebben van een uitkering’. Dan gaat het veel meer over de zoektocht naar werk. Dat is het soort duurzaamheid waar wij naar streven en dat is een belangrijke verandering. Ik ben ervan overtuigd dat dit zowel voor werkzoekenden als voor werkgevers in de regio heel aantrekkelijk is. Het maakt niet meer uit wat de achtergrond van iemand is, het gaat dan over het opbouwen van een relatie op basis van inzet.’

wat zie je als de belangrijkste kansen op dit gebied in de toekomst?

David: ‘Ik streef naar een integrale aanpak en wil graag toewerken naar een soort experience center, waarin werkgevers een nadrukkelijke aanwezigheid hebben. Een plek waar je met digitale technieken kunt visualiseren hoe een bepaalde wereld van werk eruit ziet, zodat onze inwoners dit echt kunnen beleven. Bijvoorbeeld als je geïnteresseerd bent in de maritieme sector of juist in de zorg, hoe ziet dat er dan uit? Waar en voor wie zou ik dan kunnen werken? Door werkgevers vroeg in het proces een rol te geven voeg je meer waarde toe. Mijn doel is om mensen zo te inspireren en ze in de positie te plaatsen om zélf een stap te zetten. Om zo weer intrinsiek gemotiveerd te raken.’

ervaren jullie weerstand onder werkgevers?

David: ‘Nee, dat niet. Met deze krappe arbeidsmarkt zijn de meeste werkgevers blij als er überhaupt voldoende mensen zijn om te komen werken. Uiteindelijk is het natuurlijk gewoon zo dat je als ondernemer onderaan de streep genoeg over moet houden. Zeker in moeilijke tijden zijn subsidies en mogelijkheden om compensatie te krijgen voor inzet aantrekkelijk. En daar spelen wij dan weer op in met gemotiveerde mensen die weer aan de slag willen en kunnen. Zo versterken we elkaar. Wat we ook zien is dat er genoeg bedrijven zijn die best iets willen doen met deze doelgroep, maar zorgen hebben dat er misschien iets mis gaat. Met hen gaan we het gesprek aan om deze zorgen zo veel mogelijk weg te nemen. Er zijn echter ook werkgevers die het echt puur voor het geld doen, voor de subsidies. Dat werkt niet, zo bouw je geen langdurige, mensgerichte relatie op. Met dat soort organisaties werken wij niet langer samen. 

Dat onze aanpak werkt, zie ik op een mooie manier terug: tijdens de uitreiking van de Social Impact Award. Elk jaar reiken wij deze Award uit ter stimulatie van sociaal en maatschappelijk betrokken ondernemerschap. In het begin, in 2018, stonden we met een club van zo’n 40 werkgevers. Bij de laatste uitreiking hadden we een zaal vol: bijna 300 werkgevers. Het maatschappelijk bewustzijn is enorm gegroeid in onze regio. Fantastisch om te ervaren!’

wat zie jij als de definitie van werk?

David: ‘In onze beleidsstukken stellen wij dat iedereen kan werken. Daarbij overstijgen we het concept van een betaalde baan van 40 uur. Het gaat om een andere definitie van werk. Want ook vrijwilligerswerk of mantelzorg is werk. Als je je CV maakt en laat zien dat je wel degelijk actief bent geweest, dan is dat heel erg goed. Dat is super waardevol en helpt voor het zelfvertrouwen. Soms is het namelijk een lange weg voor mensen om uit de bijstand te komen. Je moet dan echt weer het vertrouwen krijgen dat er iemand op je zit te wachten. Dat het ook leuk is dat je iets kunt betekenen voor anderen.

Ik sprak laatst iemand die te maken kreeg met de toeslagenaffaire. Haar start in het leven was zwaar. Te vondeling gelegd en opgegroeid in pleeghuizen. Op haar 14e raakte ze voor het eerst zwanger en moest ze voor haar kinderen toeslag aanvragen. Dat ging niet goed, dat invullen, ze had geen overzicht en geen begeleiding. Vervolgens kwam ze zwaar in de problemen met de Belastingdienst en werden haar kinderen uit huis geplaatst. Haar kinderen groeien ook weer op in pleeghuizen en het verhaal herhaalt zich. Zij komt dan bij ons, zonder dak boven haar hoofd, rondzwervend en ze ziet haar kinderen niet meer. Als je tegen haar botweg zegt dat je wel een leuk kassa baantje voor haar hebt, dan ziet zij dat niet als haar redding. Dan raakt ze in paniek. Die druk is zo groot, er zit zoveel in dat hoofd, daar moet je echt tijd voor nemen. En dus hebben we haar in het project Sensitieve Dienstverlening opgenomen en stukje bij beetje groeide haar vertrouwen. We zijn dan niet alleen heel trots op haar, maar ook op onze aanpak.’

hoe meet je het succes van de initiatieven op het gebied van werkgelegenheid?

David: ‘We hebben een paar slagen gemaakt in onze sociale dienst en we zijn nog steeds aan het optimaliseren. We hebben vier jaar geleden gezegd: we gaan geen wetten uitvoeren, maar werken aan de maatschappelijke opgave ‘ontwikkelen naar werk’. Dus niet klakkeloos mensen plaatsen, maar mensen echt duurzaam óntwikkelen naar werk. 

Dit hebben we grondig aangepakt. We hebben kritisch gekeken naar onze organisatie. Welke taken voeren we eigenlijk allemaal uit op verschillende plekken die we wellicht kunnen bundelen? Onze organisatie werkt nu in 5 ‘opgaven’, zodat er meer focus is. Vervolgens hebben we aan die opgaventeams doelen gekoppeld. Zo maken we de maatschappelijke opgave waar we ons aan hebben gecommitteerd ook echt meetbaar.'

hoe werken jullie met verschillende partijen samen om die doelen te behalen?

David: ‘We werken samen met Randstad en UWV. Wat we nu in de vorming van het Regionaal Werkcentrum met elkaar gaan doen, is dat we onze uitvoeringsorganisaties echt aan elkaar gaan verbinden. Wij hebben de afgelopen jaren een flinke slag gemaakt in het sensitief werken; in het op een andere manier naar je klanten kijken. Daarmee wil ik niet zeggen dat iedereen dat al 100% naadloos doet, maar er zit een geweldige voorwaartse beweging in. Het gaat spannend worden de komende tijd, of we met elkaar op dit punt kunnen verbinden. Dat we met elkaar echt zeggen: ja, die warme benadering, dat activerende, dat mensgerichte, daar gaan we allemaal voor. Dat zetten we centraal in de samenwerking.’

waar ligt voor jou de meerwaarde in de samenwerking met een private partij?

David: ‘We willen een aanjager hebben die ons scherp houdt op creativiteit en innovatie. Samen met Randstad lukt het om echt te vernieuwen. Om interventies te bedenken waar niemand aan gedacht had en die enorm blijken te werken.

Randstad daagt ons uit om scherper en beter naar de klant te kijken. De data algoritmes, de manier waarop je kijkt naar plaatsingen en kunt zien waar de beste kansen liggen in de markt. Samen stellen we innovatie echt centraal. Samenwerken met een private partner als Randstad zorgt ook voor versnelling. De andere benaderingswijze en toegepaste systematiek zijn leerzaam. Ik ben blij dat we het risico hebben durven nemen om samen zo'n vernieuwend concept in de markt te zetten.’

waar ben je tot nu toe het meest trots op?

David: ‘Op onze sensitieve manier van kijken naar mensen die een andere benadering nodig hebben. Dat is nu echt breed goed van de grond gekomen. In onze klanttevredenheidsonderzoeken zien we dat onze dienstverlening erg wordt gewaardeerd. 

Het klanttevredenheidsonderzoek is gekoppeld aan 3 inhoudelijke opgaven: ontwikkelen naar werk, versterken van bestaanszekerheid en zorgen voor ondersteuning. Wat je ziet is dat bij de opgaven ‘ontwikkelen naar werk’ en ‘bestaanszekerheid versterken’ andere dingen centraal staan. Bij ‘bestaanszekerheid versterken’ staat het gezien worden als klant en erkenning krijgen voor je vraagstuk centraal. Als we daar met de klant over praten dan gaat die klantwaardering naar een negen toe. Bij ontwikkeling naar werk gaat het veel meer over activering en advies en ondersteuning krijgen. Nu we die opgaven los van elkaar meten, kunnen we ook gerichter optimaliseren. Ik ben ervan overtuigd dat verbetering begint bij onszelf. En vanuit die optimalisatie kunnen we mensen écht vooruit helpen.’

► Wil je meer weten over het bieden van werkgelegenheidskansen of uitstroom uit de bijstand? Neem dan contact met ons op. We denken graag met je mee!