zo houd je mentale gezondheid op peil in jouw organisatie (ook ná corona).

Overal wordt nu gesproken over het mentale welzijn van werknemers. Dat was nodig ook, want ook voor de coronacrisis was de mentale gezondheid al in het gedrang. Hoe zorgen we ervoor dat dit een speerpunt blijft na corona? Vind in het whitepaper ‘Focus op Groeikracht’ meer achtergrond, evenals 5 goede redenen om te werken aan duurzame inzetbaarheid.

geschreven door thijs launspach

corona en mentale gezondheid

Thuiswerken waar dat ook maar een beetje mogelijk was, of anders werken met allerlei nieuwe regels rond hygiëne. Vergaderen via Teams of Zoom. Misschien zelfs even moeten stóppen met werken, omdat je werk niet ‘vitaal’ genoeg werd gevonden. De coronacrisis heeft onze manier van werken grondig veranderd, misschien zelfs wel voor altijd. Het virus zorgde voor een unieke situatie: in min of meer elke sector moest er opnieuw worden nagedacht over hoe het werk kon worden aangepast.
Over de negatieve gevolgen van het virus is ruimschoots gesproken, en terecht. De steeds veranderende regels zorgden voor onzekerheid, frustratie en stress. Het thuiswerken en het wegvallen van het contact met collega’s veroorzaakte dikwijls eenzaamheid. Voor veel mensen werd het werk eentoniger, en saaier.
Corona heeft echter ook een aantal positieve consequenties gehad. Eén daarvan is me de afgelopen anderhalf jaar in het bijzonder opgevallen: meer dan ooit staat sinds de coronacrisis onze mentale gezondheid bij het werken op de agenda.

"de coronacrisis heeft onze manier van werken grondig veranderd, misschien zelfs wel voor altijd."

lees snel verder wat thijs schrijft over

• mentale gezondheid als speerpunt voor duurzame inzetbaarheid
• drie tips tegen de burn-out epidemie

mentale gezondheid als speerpunt voor duurzame inzetbaarheid

Als psycholoog en freelance spreker kom ik bij veel organisaties en bedrijven (digitaal) over de vloer. Telkens zag ik deze organisaties worstelen met de vraag hoe ze hun medewerkers in deze moeilijke tijd konden ondersteunen. Van overheidsinstanties tot voedselproducenten tot hippe startups: overal werd er gesproken over het mentaal welzijn van medewerkers in deze vreemde tijd. Het was voor mij als psycholoog hartverwarmend: in deze crisis stonden even niet het maximaliseren van de winst of het hooghouden van de productiviteit centraal, maar werd er allereerst gekeken naar of iedereen het ‘wel een beetje trok’.
Niet alleen de focus op mentaal welzijn viel op, maar ook de creativiteit die daarbij kwam kijken. In een van de overheidsinstellingen waar ik voor werkte maakte de directeur een filmpje van haarzelf in thuiswerk-omgeving, om het team een hart onder de riem te steken. Een financieel bedrijf organiseerde een reeks ronde-tafelgesprekken, waar in kaart werd gebracht tegen welke praktische problemen medewerkers aanliepen. Bij veel organisaties kregen medewerkers meer vrijheid en flexibiliteit in het indelen van de werkdag, om zo beter in te kunnen spelen op zorgtaken of gezinsleven. Medewerkers werden aangespoord meer te wandelen, regelmatiger pauzes te nemen en te zorgen dat ze om vijf uur ook echt uitklokten, of er nog werk lag of niet. De overkoepelende boodschap: zorg in deze vreemde tijden eerst goed voor jezelf, dan komt het werken vanzelf wel.

Dat was nodig ook, want ook vóór de coronacrisis was de mentale gezondheid al in het gedrang. Je zou het bijna vergeten, maar ook voor het virus zaten we regelmatig aan onze taks. Ook toen al kampten werknemers met de uitdagingen van het (digitaal) werken, bijvoorbeeld het altijd bereikbaar zijn en de immer uitpuilende mailbox. De verhouding tussen werk en privé was ook toen vaak weg. De stress regelmatig zo hoog dat een burn-out op de loer lag: volgens het CBS kampte  in de pre-corona-tijd één op zeven werknemers met mentale uitputting als gevolg van stress.

En ook ná de coronacrisis (hoe en wanneer deze ook zal eindigen) zal de mentale gezondheid op en rond het werk een speerpunt moeten blijven. Terug naar ‘normaal’ betekent immers ook: terug naar lang niet altijd gezonde werkomstandigheden.
Des te belangrijker is het om ook ná de coronatijd de focus te houden op mentale gezondheid. Ook wanneer straks de acute crisissituatie voorbij is, is het belangrijk dat de mentale gezondheid van medewerkers hoog op de prioriteitenlijst blijft staan. Om burn-out tegen te gaan, om duurzame inzetbaarheid te vergroten, omdat medewerkers die gelukkig zijn betere resultaten boeken, maar ook: omdat je als werkgever nu eenmaal een zorgtaak hebt voor de mensen die voor je werken.

"in deze crisis werd er allereerst gekeken of iedereen het ‘wel een beetje trok'."

drie tips tegen de burn-out epidemie

1. draag uit dat gezond werken de norm is. Of het nu gaat om bereikbaarheid buiten werktijden, lunchen tijdens een vergadering of achter een scherm of meer bewegen op de werkdag - als werkgever geef je niet alleen het goede voorbeeld maar stel je ook de norm. Die norm zou wat mij betreft moeten zijn: er is niets mis met hard werken, zolang je tegelijkertijd maar goed voor jezelf zorgt.
2. zorg voor een aanspreekpunt rond mentale gezondheid waar medewerkers (zonder stigma!) terecht kunnen voor hulp of ondersteuning. Of het nu gaat om burn-out preventie, aanpassing van de verantwoordelijkheden wanneer het persoonlijke leven even meer aandacht behoeft, of om concrete tips rond stressreductie - zorg dat de vertrouwenspersoon, de manager of zelfs de Chief Happiness Officer vindbaar en benaderbaar is. Alleen zo kan er op tijd worden ingegrepen en kan een burn-out worden voorkomen.
3. ‘check’ regelmatig ‘in’. Nog een les uit de coronacrisis: het is belangrijk dat managers regelmatig pro-actief checken of alles nog goed gaat. Een kort informeel gesprekje waarin je vraagt hoe het is, of waar een medewerker tegenaan loopt, kan cruciaal zijn voor de vroegsignalering van problemen. Management by (al dan niet via digitale wegen) walking around.

Laten we - ook ná corona - de focus op mentale gezondheid en werk erin houden. Alleen zo kunnen we ervoor zorgen dat we de burn-out-epidemie een halt toe roepen: door een werksfeer te creëren waarin oog is voor de taak, maar óók voor de mens.

Investeer in je eigen medewerkers door een focus op mentale gezondheid en creëer hiermee duurzame inzetbaarheid. Lees hier nog meer over in het whitepaper ‘Focus op Groeikracht’.