Zelfreflectie betekent dat je even stilstaat bij jezelf: wat je doet, hoe je het doet en waarom je het doet. Het is dé manier om te ontdekken wat goed gaat en waar nog ruimte is om te groeien. Door naar jezelf te kijken, leer je sneller van ervaringen en word je elke dag een betere professional. Zelfreflectie helpt je om bewust keuzes te maken, je doelen scherp te houden en jezelf continu te ontwikkelen. Kortom: een onmisbare skill om vandaag én morgen succesvol te zijn.

waarom leren reflecteren?

Leren reflecteren helpt je om steeds slimmer en effectiever te worden in je werk. Door bewust stil te staan bij wat goed gaat en wat beter kan, ontwikkel je je zelfreflectie en vergroot je je zelfstandigheid. Je leert problemen beter te doorgronden met bijvoorbeeld een probleemanalyse en wordt zo ook oplossingsgericht. Reflecteren maakt je bovendien stressbestendig, omdat je beter omgaat met lastige situaties en van je ervaringen leert. En als je regelmatig terugkijkt op je prestaties, blijf je scherp en kun je gericht werken aan je groei. Zo ontwikkel je jezelf stap voor stap tot een professional die klaar is voor elke uitdaging.

Wil je je zelfreflectie een boost geven? Dan zijn er handige modellen die je helpen om gestructureerd terug te kijken op je werk. Twee veelgebruikte zijn:

  • STARR-model

  • Korthagen-model

Ze werken allebei in een cyclus. Dat betekent: je blijft jezelf steeds ontwikkelen, want zelfreflectie is nooit ‘klaar’. Het verschil zit vooral in de manier waarop je naar je ervaringen kijkt. Check beide modellen en ontdek welke het beste bij jou past.

STARR-model

Het STARR-model is misschien wel het bekendste hulpmiddel om te reflecteren. Je bekijkt een situatie stap voor stap: wat je deed, hoe je het deed en wat het opleverde. Zo krijg je scherp wat goed ging en wat je de volgende keer anders wilt doen.

 

De vijf stappen:

1. situatie wat gebeurde er precies? Wie waren erbij?
2. taak wat was jouw rol of verantwoordelijkheid?
3. actie wat heb je gedaan en hoe pakte je dat aan?
4. resultaat wat was het gevolg van je acties? Hoe reageerden anderen?
5. reflectie hoe kijk je erop terug? Wat zou je de volgende keer anders doen?

 

Korthagen-model

De methode van Fred Korthagen helpt je om nog dieper te kijken naar hoe je werkt. Het is een praktische manier om van je ervaringen te leren, zodat je reflecteren automatisch gaat doen, zowel bewust als onbewust.

De cyclus bestaat uit vijf vragen die je helpen om je handelen te analyseren en verbeteren:

1. wat deed je? beschrijf kort wat je hebt gedaan
2. hoe ging het? kijk terug: wat gebeurde er precies en hoe verliep het?
3. wat viel op? benoem de belangrijkste momenten of inzichten
4. hoe kan het beter? bedenk wat je een volgende keer anders zou doen
5. wat ga je nu doen? maak een concreet plan en probeer het uit

 

 

reflectievragen starr-methode

situatie hoe zag de situatie eruit?
  • Wat speelde zich af?

  • Wie waren de betrokkenen?

  • Waar was dit?

  • Waren er mensen bij aanwezig?

taak wat was jouw taak in het geheel?
  • Wat was jouw specifieke rol?

  • Wat wilde je bereiken?

  • Wat verwachtte je van jezelf in deze situatie?

  • Wat was je takenpakket?

  • Wat was je plan van aanpak?

  • Waarom had jij deze taak gekregen?

actie hoe heb je het aangepakt?
  • Wat was je aanpak?

  • Waarom deed je het op deze manier?

  • Welke acties en stappen heb je hierbij ondernomen?

  • Wat heb je gezegd?

  • Wat ging er goed?

  • Wat ging er fout?

  • Wat heb je hier vervolgens op gezegd?

  • Heb je de situatie verbeterd?

resultaat heeft jouw aanpak gewerkt?
  • Waarom werkte jouw aanpak wel/niet?

  • Hoe verliep de situatie?

  • Was jouw rol in het geheel succesvol?

  • Wat leverde jouw handelen op?

reflectie

wat heb je ervan geleerd?

  • Hoe vind je dat jij het hebt gedaan?

  • Ben je tevreden met de resultaten?

  • Wat is het belangrijkste dat je hebt geleerd?

  • Wat zou je de volgende keer anders doen?

  • Kan je jouw learnings ook in andere situaties toepassen?

  • Wat was de reactie van anderen op jouw handelen?

  • Wat voor gevoel heb je hieraan overgehouden?

  • Kan je met een andere aanpak betere resultaten behalen?

reflectievragen korthagen-methode

ervaar heel bewust je eigen functioneren in een situatie aan de hand van 3 vragen

  • Wat wil ik bereiken?

  • Waar moet ik op letten?

  • Wat wil ik uitproberen in deze situatie?

blik terug op je handelen

  • Wat is er gebeurd?

  • Wat deed ik?

  • Wat dacht ik op dat moment?

  • Wat wilde ik?

  • Wat voelde ik hierbij?

bewustwording van belangrijke kenmerken
  • Wat is de samenhang van de antwoorden op de vorige vragen?

  • Wat is daarbij de invloed van de context?

  • Welke gevolgen heeft dit voor mij?

  • Wat is nu het probleem of wat je nu hebt ontdekt?

formuleer alternatieven voor je eigen handelen

  • Welke alternatieven zijn er?

  • Wat zijn daar de voor- en nadelen van?

  • Wat neem ik mee voor voor de volgende keer?

 

veelgestelde vragen

  • wat is zelfreflectie?

    Zelfreflectie betekent dat je bewust stilstaat bij je eigen gedrag, beslissingen en prestaties. Je kijkt kritisch naar wat goed ging en waar je nog kunt groeien. Door regelmatig te reflecteren, vergroot je je zelfinzicht, leer je betere keuzes maken en ontwikkel je vaardigheden die je verder helpen in je loopbaan én daarbuiten.

  • wat is starr reflectie?

    STARR is een gestructureerde methode om terug te kijken op een situatie. De letters staan voor: situatie, taak, actie, resultaat en reflectie. Door deze stappen te doorlopen, analyseer je concreet wat er is gebeurd, welke rol jij speelde, wat het resultaat was en wat je de volgende keer anders zou doen. Het is een praktische manier om van ervaringen te leren en wordt veel gebruikt in sollicitatiegesprekken.

    >> lees hier meer over het STARR-model

  • wat is het verschil tussen het starr reflectiemodel en het korthagen reflectiemodel?

    Beide modellen helpen je om te leren van je ervaringen, maar de focus verschilt. STARR is vooral concreet en resultaatgericht: je kijkt naar wat je deed, waarom en met welk effect. Het Korthagen-model gaat dieper in op je gevoel, bewustwording en drijfveren. Daarmee helpt het je niet alleen om je handelen te verbeteren, maar ook om beter te begrijpen waarom je dingen op een bepaalde manier doet.

  • waarom is reflecteren belangrijk?

    Reflecteren zorgt ervoor dat je niet op de automatische piloot blijft werken. Door bewust te kijken naar wat goed gaat en wat beter kan, ontwikkel je jezelf continu. Je leert omgaan met uitdagingen, benut je sterke punten beter en verbetert je minder sterke kanten. Dat maakt je effectiever, zelfverzekerder en succesvoller in je werk.

  • hoe gebruik je het reflectiemodel van korthagen?

    Het Korthagen-model werkt met vijf stappen: terugkijken op wat er gebeurde, bewust worden van je gevoel, analyseren wat belangrijk was, bedenken hoe het beter kan en bepalen wat je volgende stap wordt. Door dit gestructureerd te doen, wordt reflecteren een gewoonte, waardoor je steeds bewuster en doelgerichter aan je ontwikkeling werkt.

    >> lees hier meer over het Korthagen-model