sociale zekerheid: betekenis en overzicht voor werkgevers.

wat betekent sociale zekerheid?

Sociale zekerheid is het totaal van wetten, regels en voorzieningen dat mensen inkomen en zorg biedt bij inkomensverlies door bijvoorbeeld ziekte, ouderdom, arbeidsongeschiktheid of werkloosheid. Het stelsel van sociale zekerheid in Nederland bestaat uit twee pijlers: sociale verzekeringen, die worden gefinancierd uit inhoudingen op het loon (premies) en sociale voorzieningen, die worden gefinancierd uit belastinggeld. De uitvoering van het stelsel ligt bij organisaties zoals UWV, SVB, gemeenten en zorgverzekeraars.

sociale verzekeringen

Sociale verzekeringen vormen de basis van het sociale zekerheidsstelsel. Het gaat om:

• volksverzekeringen: de Algemene Ouderdomswet (AOW), de Algemene nabestaandenwet (Anw), de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Algemene Kinderbijslagwet (AKW). Iedereen die in Nederland woont, is hiervoor verzekerd

• werknemersverzekeringen: de Werkloosheidswet (WW), de Ziektewet (ZW) en de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Deze wetten gelden automatisch voor iedereen in loondienst.

Daarnaast geldt de Zorgverzekeringswet voor iedereen met een zorgverzekering. Als werkgever betaal je hiervoor een inkomensafhankelijke bijdrage.

> lees hier meer over volksverzekeringen en werknemersverzekeringen

sociale voorzieningen

Sociale voorzieningen zijn financiële regelingen voor mensen die geen recht hebben op een verzekeringsuitkering of onvoldoende inkomen hebben. Bekende voorzieningen zijn de Participatiewet, Wajong, IOW/IOAW/IOAZ en de toeslagen van de Belastingdienst.

Als werkgever krijg je hier vooral indirect mee te maken. Neem je iemand in dienst die (recent) gebruikmaakt of heeft gemaakt van een sociale voorziening, dan kun je onder voorwaarden in aanmerking komen voor regelingen die de financiële risico’s beperken. Denk aan loonkostenvoordelen (LKV) of de no-riskpolis bij ziekte.

> lees hier meer over medewerkers met een arbeidsbeperking

uitvoeringsorganisaties

Verschillende organisaties voeren het stelsel van sociale zekerheid uit:

• Uitvoeringsorgaan Werknemersverzekeringen (UWV) voert WW, WIA, ZW en andere werknemersverzekeringen uit

• de Sociale Verzekeringsbank (SVB) verzorgt AOW, Anw, kinderbijslag en persoonsgebonden budget (pgb)

• de gemeenten voeren onder meer bijstand, Wmo en participatie uit

• de zorgverzekeraars voeren de Zorgverzekeringswet uit

• het CIZ stelt vast op welke langdurige zorg iemand recht heeft (Wlz).

In veel regio’s werken UWV, gemeenten en partners samen in WerkgeversServicepunten, die zijn bedoeld om werkgevers sneller te helpen bij de werving en selectie van personeel.

de nederlandse arbeidsinspectie

De Nederlandse Arbeidsinspectie houdt toezicht op de naleving van wet- en regelgeving over arbeidsomstandigheden, arbeidsverhoudingen en sociale zekerheid. De inspectie onderzoekt risico’s, signaleert ontwikkelingen en treedt op bij overtredingen.
> lees hier meer over toezicht en handhaving