kom alles te weten over empathie:

wat is empathie?

Empathie is het vermogen om je in te leven in de gedachten en belevingswereld van anderen. Door je in een ander te verplaatsen kun je de gevoelens en emoties van een ander begrijpen - ook zonder deze gevoelens en emoties zelf te ervaren. Iemand met empathisch vermogen kan zich niet alleen inleven in een ander, maar dit ook aan hem of haar laten blijken. 

Op de werkvloer kunnen zich allerlei situaties voordoen waardoor emoties of gevoelens ontstaan. Deze kunnen positief zijn, maar natuurlijk ook negatief. Een lastige klant, een spannend functioneringsgesprek met een manager of een belangrijke vergadering met collega’s: iedereen ervaart zo’n situatie op zijn of haar eigen manier. Hoe meer empathie je hebt, hoe beter je er met elkaar over kan communiceren en hoe beter je elkaar begrijpt. 

Ook verkleint het tonen van empathie de kans op onderlinge conflicten. Wat de situatie ook is, in de omgang met mensen is empathie een competentie die je dichter bij elkaar brengt.

wat maakt empathie zo belangrijk op de werkvloer?

Op de werkvloer heb je te maken met verschillende type mensen en persoonlijkheden. En dat is maar goed ook, want als we allemaal dezelfde competenties zouden hebben, kunnen we niets van elkaar leren! Toch kan het in de samenwerking leiden tot onbegrip of zelfs voor frictie tussen collega’s. In zo’n geval kan empathie helpen. 

Als je bijvoorbeeld heel rationeel ingesteld bent, word je waarschijnlijk niet onzeker door een telefoontje van een boze klant en raak je niet gestresst van een volle inbox. Een emotioneel ingestelde collega ervaart zulke situaties anders. Toch moeten jullie met elkaar samenwerken.

In zo’n geval is het fijn als je empathie toont en geen oordeel velt over de ander. Door de situatie met je collega te bespreken, vragen stelt en je in te leven in hem of haar, kunnen jullie van elkaar leren en elkaar helpen. Dit zal de werkrelatie alleen maar versterken, ondanks jullie verschillende persoonlijkheden. 

wanneer sla je erin door?

Voor anderen is het prettig om een empathisch persoon om zich heen te hebben. Bij jou kunnen ze hun ei kwijt en voelen ze zich serieus genomen. Maar als je continu bezig bent met de emoties en gevoelens van anderen, kun je daar zelf overprikkeld door raken. Zeker wanneer je zelf een mindere dag hebt. Probeer hier dus een goede middenweg in te vinden en je in te leven zonder de emoties van de ander zelf te ervaren.

zo ontwikkel je je empathie en empathisch vermogen

Sommige mensen zijn van nature heel empathisch. Gaat het inleven in een ander bij jou nog niet vanzelf? Of vind je het lastig om samen te werken met collega’s die een totaal andere persoonlijkheid hebben? Ga dan aan de slag met de volgende tips.

tip 1. Toon interesse

Een laagdrempelige manier om empathie te ontwikkelen, is door interesse te tonen. Vraag je collega eens hoe hij zich voorbereidt op een belangrijke presentatie, of de stagiair hoe hij de samenwerking op kantoor ervaart. Ook persoonlijke vragen over elkaars familie, vrienden of vrije tijd helpen natuurlijk ook om elkaar beter te leren kennen. Hoe meer je over elkaar weet, hoe beter je de denkwijze van de ander snapt. Dit maakt het makkelijker om je in je collega’s in te leven.

tip 2. Laat vooroordelen los

Als er een ding is wat empathie in de weg staat, dan zijn het vooroordelen. Zeker wanneer deze vooroordelen niet kloppen. Je kan je immers niet inleven in een ander, als je er al volledig van overtuigd bent dat hij of zij op een bepaalde manier denkt. Probeer vooroordelen daarom zoveel mogelijk los te laten door open het gesprek aan te gaan met je collega’s.

Wil je meer concrete tips over het loslaten van vooroordelen? De training Je vooroordelen de baas helpt je om bewust te worden van je aannames en objectief te blijven.

tip 3. Leer luisteren

Naast vragen stellen is ook luisteren een belangrijk onderdeel van empathie. Hiermee laat je namelijk blijken dat je ook interesse hebt in de antwoorden die je collega geeft. Door goed te luisteren naar wat de ander zegt, zal je hem of haar beter kunnen begrijpen. Ook kun je hier in een vervolggesprek dieper op ingaan, wat jullie werkrelatie versterkt.

  • Vind je écht goed luisteren lastig? Kijk dan eens naar de online training Luisteren, Samenvatten, Doorvragen op Mijn Ontwikkeling. Met de LSD techniek leer je achterhalen wat je gesprekspartner bezighoudt. 

tip 4. Reflecteer op jezelf

Empathie ontwikkelen gaat niet alleen over anderen, maar ook over jezelf. Probeer eens je eigen gedachten en handelingen te analyseren. Wat voelde je? Wat zei je? Wat deed je? Door zelfreflectie word je meer bewust van jezelf en kunnen anderen je ook beter begrijpen. 

functies waarbij empathie belangrijk is

Bij de volgende functies is empathie een belangrijke competentie om in huis te hebben:

  • in de zorg: in de zorg werk je met mensen, die allerlei situaties meemaken. Hier komen vaak emoties bij kijken. Daarom is het belangrijk dat je je in kan leven in je patiënten en ze een luisterend oor kan bieden. Dat geldt voor een arts en een doktersassistent, maar natuurlijk ook voor een verpleegkundige of helpende.
  • klantenservicemedewerker: in deze functie denk je niet vanuit jezelf, maar vanuit de klant. Je gebruikt je inlevingsvermogen om de klanttevredenheid te verhogen. Door empathie te tonen voelen klanten zich begrepen, serieus genomen en gehoord. 
  • basisschooldocent: kinderen denken anders dan volwassenen. Als je voor de klas staat is het belangrijk dat je je kan verplaatsen in de gedachten en emoties van jonge kinderen. Hierdoor zullen ze zich begrepen voelen, waardoor ze beter naar jou luisteren en meer van je willen leren. Dat maakt het het lesgeven een stuk leuker.

► Meer weten over welke beroepen bij jou (en je competenties) passen? Doe onze beroepskeuzetest!

zo toon je empathie aan tijdens een sollicitatiegesprek

Solliciteer je op een functie waarin je empathisch vermogen goed van pas komt? Dan wil je natuurlijk aan je potentiële werkgever laten weten dat het met jouw inlevingsvermogen wel goed zit. 

Soms blijkt uit je cv al dat je een baan hebt gehad waarin empathie een grote rol speelde. Bijvoorbeeld omdat je in de zorg hebt gewerkt, of op de afdeling klantenservice. Als dat niet het geval is, kun je natuurlijk ook voorbeelden noemen uit je privéleven. Komen vrienden altijd naar jou toe omdat ze over hun emoties kunnen praten, zonder dat je een oordeel velt? Of ben je de verbinder binnen je familie, die met iedereen overweg kan? Er zijn vast tal van voorbeelden te noemen waaruit blijkt dat je een empathisch persoon bent. Vergeet deze niet toe te lichten in je motivatiebrief!

zo help je anderen met het ontwikkelen van empathie

Gaat het tonen van empathie jou prima af? Misschien kun je collega’s of vrienden helpen om deze competentie te ontwikkelen. Oefen samen met het stellen van vragen over emoties of gevoelens. Leer ze om door te vragen, zodat een gesprek meer diepgang krijgt. Of vertel hoe jij tegen bepaalde dingen aankijkt, wanneer je er met empathie naar kijkt. Benoem ook hoe empathie de communicatie met anderen verbetert. Zodra je de voordelen inziet, zul je ook gemotiveerder zijn om het te tonen.

gelijksoortige competenties

Iemand met een groot empathisch vermogen is vaak ook goed in luisteren. Het is lastig om je in te leven in een ander, zonder dat je naar hem of haar luistert. Een empathisch persoon heeft vaak ook aanleg voor collegialiteit. Iemand die collegiaal is, toont interesse en begrip in anderen en staat graag voor zijn of haar collega’s klaar. Je gebruikt empathie dus om collegiaal te zijn. Dat is fijn, want collegialiteit bevordert de onderlinge sfeer, waardoor samenwerken nog leuker wordt. Een persoon zonder empathisch vermogen zal minder snel denken aan een ander en zich dus minder collegiaal opstellen. 

wat is het verschil tussen empathie en sympathie?

Met empathie probeer je te begrijpen wat de ander voelt of denkt, maar het betekent niet dat je diezelfde emoties ook ervaart. Sympathie gaat daarentegen over het voelen van medelijden of medeleven. Ook willen sympathieke mensen vaak direct een oplossing bieden om de ander beter te laten voelen.. Ze reageren zonder zich in te leven, wat ertoe kan leiden dat je juist verder van elkaar af komt te staan. Bij het tonen van empathie doe je dat wel, om vanuit dat gevoel te reageren en verbinding te zoeken met de ander.

Ben je benieuwd welke functies matchen met jouw competenties? Onze intercedenten bespreken graag de mogelijkheden met jou. Zij begeleiden je met je zoektocht én tijdens je gehele dienstverband. 

veelgestelde vragen over empathie

  • wat is empathie?

    Empathie is het vermogen om je in te leven in de gedachten en belevingswereld van anderen. Door je in een ander te verplaatsen kun je de gevoelens en emoties van een ander begrijpen - ook zonder deze gevoelens en emoties zelf te ervaren. Iemand met empathisch vermogen kan zich niet alleen inleven in een ander, maar dit ook aan hem of haar laten blijken. Hier lees je alles over deze competentie.

  • wat maakt empathie zo belangrijk op de werkvloer?

    Op de werkvloer kom je allerlei type mensen tegen. Door je in te leven in een ander begrijp je elkaar beter en voorkom je miscommunicatie. Hierdoor kun je beter samenwerken met je collega’s, en voelen bijvoorbeeld klanten die je helpt zich serieus genomen. Benieuwd welke voordelen empathie nog meer heeft? Lees hier meer over het belang van empathie op de werkvloer.

  • zo ontwikkel je je empathie en empathisch vermogen

    Je kan goed oefenen met het ontwikkelen van empathie en empathisch vermogen. Bijvoorbeeld door interesse te tonen, beter te luisteren en op jezelf te reflecteren. Benieuwd hoe je deze competentie nog meer kan ontwikkelen? Lees onze 4 tips.

  • bij welke functies is empathie belangrijk?
  • hoe toon je empathie aan tijdens een sollicitatiegesprek?
  • hoe help je anderen met het ontwikkelen van empathie
  • zo help je anderen zich te ontwikkelen met discipline

    Empathie maakt de omgang met mensen fijner, verbetert de samenwerking en zorgt voor minder miscommunicatie. Je kan je vrienden en collega’s helpen om empathie te ontwikkelen, door te oefenen met vragen stellen, beter te luisteren en aan zelfreflectie te doen. Hier lees je meer tips om empathie te ontwikkelen.

  • gelijksoortige competenties

    Als je een empathisch persoon bent, heb je waarschijnlijk ook aanleg voor de competenties luisteren en collegialiteit. Benieuwd wat deze competenties precies inhouden? Hier lees je er alles over.

  • wat is het verschil tussen empathie en sympathie?

    Empathie gaat over het vermogen om je in te leven in een ander, zonder dat je de emoties of gevoelens van hem of haar zelf ervaart. Je gebruikt je inlevingsvermogen voor een passende reactie. Een sympathiek persoon toont medeleven of medelijden, maar reageert zonder zich in te leven. Hier lees je meer over het verschil tussen empathie en sympathie.